معماری شبکه و مفهوم پهنای باند
معماری یک شبکه بیانگر استانداردهای تعریف شده در خصوص نحوه اتصال کامپیوترها با یکدیگر و نحوه ارسال اطلاعات می‌باشد. به عبارت دیگر معماری شبکه مجموعه‌ای از استانداردهایی است که نحوه کابل‌کشی، اتصالات، توپولوژی، نحوه دسترسی به خطوط انتقال و سرعت انتقال را مشخص می‌کند. بنابراین هنگام راه‌اندازی یک شبکه باید ابتدا معماری شبکه مشخص گردد و سپس با توجه به استانداردهایی که معماری شبکه مشخص می‌کند قطعات و اتصالات شبکه خریداری و پیکربندی گردند.
انواع معماری شبکه:
- Ethernet
- Token Ring
- FDDI
- Wireless
اترنت متداول‌ترین معماری شبکه است که با استفاده از مجموعه‌ای از قوانین و استانداردها پیکربندی بستر شبکه و با الطبع نقل و انتقال داده‌ها در شبکه را قانونمند می‌کند. به عبارت دیگر با ارائه یک سری از استانداردها و یک سری محدودیت‌ها در به کارگیری تجهیزات، اتصالات، پهنای باند و غیره، تمام اعضای شبکه را با هم هم‌زمان می‌کند.
مفهوم پهنای باند
در سیستم‌های انتقال آنالوگ پهنای باند به حد فاصل بین پایین‌ترین و بالاترین فرکانسی که یک رسانه می‌تواند از خود عبور دهد گفته می‌شود. پهنای باند بر حسب فرکانس و با واحد هرتز بیان می‌شود. مانند 330hz
در سیستم‌های انتقال دیجیتال پهنای باند به ظرفیت انتقال اطلاعات گفته می‌شود و با واحد bps بیت بر ثانیه سنجیده می‌شود از عوامل مؤثر در پهنای باند طول، قطر و جنس کابل است. پهنای باند با طول کابل نسبت معکوس و با قطر کابل نسبت مستقیم دارد. یعنی هر چه طول کابل بیشتر شود پهنای باند کمتر شده و هرچه قطر کابل بیشتر شود پهنای باند نیز بیشتر می‌شود.
جهت انتقال اطلاعات؛ می‌توان به 2 روش از پهنای باند استفاده نمود:
- تک باند Baseband
- باند پهن Broadband
در baseband از تمام پهنای باند برای ارسال یا دریافت اطلاعات استفاده می‌شود به این معنی که در روش تک باند رسانه در هر لحظه فقط می‌تواند 1 سیگنال را از خود عبور داده و در نتیجه ارسال نوبتی می‌شود و اطلاعات پشت سر هم و به صورت سریال ارسال می‌گردند. این روش انتقال دلیل به‌وجودآمدن مفهوم بسته یا Packet است. در شبکه‌های محلی از این روش برای انتقال اطلاعات استفاده می‌شوند. بدین ترتیب که از 2 رشته کابل استفاده می‌شود که یکی برای ارسال و دیگری دریافت اطلاعات را انجام می‌دهند. اطلاعات به صورت بسته‌های مشخص پشت سر هم قرار می‌گیرند، ارسال‌شده و سپس دریافت می‌گردند. تمام سیستم‌های انتقال دیجیتال از روش baseband استفاده می‌کنند کابل هم‌محور UTP
در روش باند پهن یک رسانه یا کابل می‌تواند در آن واحد یک یا چند سیگنال را به طور هم‌زمان عبور دهد. هر سیگنال به صورت جداگانه ارسال می‌شود و تداخل بین سیگنال‌هایی متفاوت به وجود نمی‌آید. از این روش در سیستم‌های انتقال آنالوگ استفاده می‌شود و رسانه می‌تواند در آن واحد سیگنال‌های متفاوتی را با فرکانس‌های مختلف از خود عبور دهد. از این روش در شبکه تلویزیون‌های کابلی و شبکه WAN استفاده می‌گردد. کابل هم‌محور فیبر نوری
سرعت انتقال اطلاعات: به مقدار اطلاعاتی که ما در واحد زمان توسط تجهیزات شبکه ارسال می‌شود گفته می‌شود. مثلاً کارت شبکه 100mbs
سرعت انتقال اطلاعات با پهنای باند رابطه مستقیم دارد . هرچه پهنای باند بیشتر شود سرعت انتقال اطلاعات نیز بیشتر می‌شود و بالعکس
نکته مهم اینکه پهنای باند، ظرفیت انتقال یک رسانه یا کابل است در صورتی که سرعت انتقال اطلاعات در واحد زمان است.